سیستم تنفسی
سیستم تنفسی شبکه‌ای از اندام‌ها و بافت‌ها است که توسط آن نفس می‌کشیم. سیستم تنفسی شامل راههای هوایی، ریه‌ها و رگ‌های خونی است.
ماهیچه‌هایی که به عملکرد صحیح ریه‌ها کمک می‌کنند، بخشی از سیستم تنفسی هستند. این قسمت‌ها با هم کار می‌کنند تا اکسیژن را به بدن منتقل کنند و گازهای زاید مانند دی اکسید کربن را از بین ببرند.
عملکرد سیستم تنفسی
سیستم تنفسی عملکردهای زیادی دارد.
- استنشاق (تنفس) و بازدم (نفس کشیدن)
- امکان صحبت کردن و حس بویایی
- هوا را به دمای بدن می‌رساند و آن را تا سطح رطوبت مورد نیاز بدن مرطوب می‌کند.
- اکسیژن را به سلول‌های بدن می‌رساند.
- هنگام بازدم، گازهای زائد از جمله دی اکسید کربن را از بدن خارج می‌کند.
- از مجاری تنفسی در برابر مواد مضر و محرک محافظت می‌کند.
قسمت‌های مختلف سیستم تنفسی
سیستم تنفسی قسمت‌های مختلفی دارد که با هم کار می‌کنند تا تنفس به سهولت انجام شود. هر گروه دارای اجزای جداگانه بسیاری است.
مجاری هوایی، هوا را به ریه‌ها می‌رساند.
راههای هوایی یک سیستم پیچیده است که شامل موارد زیر است
دهان و بینی. روزنه‌هایی که هوا را از خارج بدن به سیستم تنفسی می‌کشند.
سینوس‌ها. نواحی تو خالی بین استخوان‌های سر که به تنظیم دما و رطوبت هوای استنشاق شده کمک می‌کند.
حلق (گلو). لوله‌ای که هوا را از دهان و بینی به نای منتقل می‌کند.
تراشه. معبری که گلو و ریه را بهم متصل می‌کند.
لوله‌های برونش. لوله‌هایی در پایین لوله تنفسی که به ریه متصل می‌شوند.
ریه‌ها. دو عضوی که اکسیژن هوا را از بدن خارج می‌کند و به خون منتقل می‌کند. از طریق ریه‌ها، جریان خون اکسیژن را به تمام اعضای بدن و سایر بافت‌ها می‌رساند.
برخی از استخوان‌ها و ماهیچه‌ها
ماهیچه‌ها و استخوان‌ها به حرکت هوای استنشاق شده به داخل ریه‌ها کمک می‌کنند.
دیافراگم. عضله‌ای که به دم و بازدم ریه کمک می‌کند.
دنده ها. استخوان‌هایی است که ریه‌ها و قلب را احاطه کرده و از آنها محافظت می‌کند.
وقتی نفس می‌کشید، خون دی اکسید کربن و سایر مواد زائد را از بدن خارج می‌کند.
سایر اجزای سازنده ریه‌ها و رگ‌های خونی
آلوئول. کیسه‌های هوای ریز در ریه‌ها که تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن در آنها انجام می‌شود.
Bronchioles. شاخه‌های کوچک لوله‌های برونش که به آلوئول منتهی می‌شوند.
مویرگ‌ها. رگ‌های خونی در دیواره آلوئول‌ها که اکسیژن و دی اکسید کربن را حرکت می‌دهند.
لوب‌های ریه. بخش‌های ریه – سه لوب در ریه راست و دو لوب در ریه چپ.
پلورا. کیسه‌های نازکی که هر لوب ریه را احاطه کرده و ریه‌ها را از دیواره قفسه سینه جدا می‌کند.
برخی دیگر از اجزای سیستم تنفسی
Cilia. موهای ریزی که با حرکتی موج مانند حرکت می‌کنند. Cilia گرد و غبار و سایر مواد تحریک کننده را از مجاری تنفسی فیلتر می‌کند.
اپی گلوت. فلپ بافتی در ورودی نای است که هنگام بلعیدن بسته می‌شود تا غذا و مایعات از مجاری تنفسی خارج شود.
حنجره (جعبه صوتی). عضوی توخالی که این امکان را می‌دهد که هنگام حرکت و خارج شدن هوا صحبت کنید و صوت ایجاد کنید.
شرایطی تأثیر گذار بر سیستم تنفسی
بسیاری از شرایط می‌توانند اندام‌ها و بافت‌های تشکیل دهنده سیستم تنفسی را تحت تأثیر قرار دهند. برخی از آنها به دلیل تحریک کننده‌هایی که از هوا تنفس می‌کنید، ایجاد می‌شوند. از جمله ویروس‌ها یا باکتری‌های عامل عفونت. موارد دیگر در نتیجه بیماری یا پیر شدن رخ می‌دهد.
شرایطی که می‌تواند باعث بیماری تنفسی شود یا سیستم تنفسی را تحت تأثیر قرار دهد شامل موارد زیر است:
آلرژی. استنشاق پروتئین‌ها، مانند گرد و غبار، کپک و گرده، می‌تواند در برخی از افراد باعث آلرژی تنفسی شود. این پروتئین‌ها می‌توانند باعث التهاب در مجاری تنفسی شوند.
آسم. یک اختلال مزمن (طولانی مدت)، آسم باعث التهاب در مجاری تنفسی می‌شود که می‌تواند تنفس را دشوار کند.
عفونت. عفونت‌ها می‌توانند منجر به ذات الریه (التهاب ریه‌ها) یا برونشیت (التهاب لوله‌های برونش) شوند. عفونت‌های رایج تنفسی شامل آنفلوانزا (آنفلوانزا) یا سرماخوردگی است.
بیماری. اختلالات تنفسی شامل سرطان ریه و بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) است. این بیماری‌ها می‌توانند به توانایی سیستم تنفسی در رساندن اکسیژن به بدن و فیلتر کردن گازهای زائد آسیب برسانند.
پیری. با افزایش سن ظرفیت ریه کاهش می‌یابد.
آسیب. آسیب به سیستم تنفسی می‌تواند باعث مشکلات تنفسی شود.
حفظ سیستم تنفسی سالم
توانایی پاکسازی مخاط از ریه‌ها و مجاری تنفسی برای سلامت تنفس مهم است.
- برای سالم نگه داشتن سیستم تنفسی بهتر است از آلاینده‌هایی که می‌توانند به مجاری تنفسی آسیب برسانند، از جمله دود سیگار، مواد شیمیایی و رادون (یک گاز رادیواکتیو که می‌تواند باعث سرطان شود) خودداری کنید. اگر به هر دلیلی در معرض بخار، گرد و غبار یا انواع دیگر آلاینده‌ها هستید از ماسک استفاده کنید.
- از کشیدن سیگار خودداری کنید.
- یک رژیم غذایی سالم با مقدار زیادی میوه و سبزیجات بخورید و آب بخورید تا رطوبت بدن حفظ شود.
- برای سالم ماندن ریه‌ها به طور منظم ورزش کنید.
- با شستن مرتب دست‌ها و تزریق واکسن آنفولانزا از عفونت سالانه جلوگیری کنید.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر مشکل تنفسی یا درد دارید بهتر است به پزشک کراجعه کنید.. پزشک به ضربان قلب، قفسه سینه و ریه‌ها گوش می‌دهد و به دنبال نشانه‌هایی از یک مسئله تنفسی مانند عفونت است.
برای دیدن عملکرد سیستم تنفسی، پزشک ممکن است از آزمایشات تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا MRI استفاده کند. این آزمایشات به پزشک این امکان را می‌دهد تورم یا انسداد ریه‌ها و سایر قسمت‌های سیستم تنفسی را ببیند. پزشک همچنین ممکن است آزمایش عملکرد ریوی را که شامل اسپیرومتری است، توصیه کند. اسپیرومتر دستگاهی است که می‌تواند میزان دم و بازدم هوا را تشخیص دهد.
برای جلوگیری از شرایط جدی تنفسی و بیماری‌های ریوی، برای معاینات منظم به پزشک مراجعه کنید. تشخیص به موقع این مسائل می‌تواند از شدیدتر شدن آنها جلوگیری کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید محصولات و تجهیزات پزشکی و دندان پزشکی می توانید به سایت آرشیدا طب و یا اینستاگرام مجموعه مراجعه فرمایید.
